ಕಲ್ಪನಾ ಚಾವ್ಲಾ (೧೭ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೬೨ – ೧ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೦೩) ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ಅಮೆರಿಕನ್ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾತ್ರಿ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಭಾರತದ ಹರಿಯಾಣ ರಾಜ್ಯದ ಕರ್ನಾಲ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅಂತರಿಕ್ಷಕ್ಕೆ ಹಾರಿದ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯಾಗಿ ಇತಿಹಾಸ ರಚಿಸಿದರು. ಕಲ್ಪನಾ ಚಾವ್ಲಾ ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸಾಧನೆಗಳು ಭಾರತ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿವೆ.
ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ:
ಕಲ್ಪನಾ ಚಾವ್ಲಾ ಅವರು ೧೭ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೬೨ರಂದು ಹರಿಯಾಣದ ಕರ್ನಾಲ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರ ತಂದೆ ಬನಾರಸಿ ಲಾಲ್ ಚಾವ್ಲಾ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಸಂಯೋಗಿತಾ ಚಾವ್ಲಾ. ಕಲ್ಪನಾ ಅವರ ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಕರ್ನಾಲ್ನ ಟ್ಯಾಗೋರ್ ಬಾಲ್ ನಿಕೇತನ್ ಸ್ಕೂಲ್ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು. ಅವರು ಚಿಕ್ಕವಯಸ್ಸಿನಿಂದಲೂ ವಿಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತರಿಕ್ಷದ ಬಗ್ಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣದ ನಂತರ ಪಂಜಾಬ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜ್, ಚಂಡೀಗಢದಲ್ಲಿ ವಾಯುಯಾನ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ತೆರಳಿ ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ವಾಯುಯಾನ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ನಲ್ಲಿ ಮಾಸ್ಟರ್ಸ್ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ನಂತರ ಅವರು ಕೊಲೊರಾಡೊ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪಿಎಚ್ಡಿ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು.
ವೃತ್ತಿಜೀವನ:
ಕಲ್ಪನಾ ಚಾವ್ಲಾ ಅವರು ನಾಸಾದಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನಾ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅವರು ವಿಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತರಿಕ್ಷ ನೌಕೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು. ೧೯೯೪ರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಾಸಾದ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾತ್ರಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು ಮತ್ತು ೧೯೯೫ರಲ್ಲಿ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾತ್ರಿಯಾಗಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದರು. ಅವರು ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಅಂತರಿಕ್ಷ ಮಿಷನ್ ಎಸ್ಟಿಎಸ್-೮೭ (ಕೊಲಂಬಿಯಾ ಶಟಲ್) ನಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರು. ಈ ಮಿಷನ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸುಮಾರು ೩೭೨ ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಅಂತರಿಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಕಳೆದರು ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಸುತ್ತ ೨೫೨ ಪರಿಭ್ರಮಣೆಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು.
ಕಲ್ಪನಾ ಚಾವ್ಲಾ ಅವರು ತಮ್ಮ ಎರಡನೇ ಅಂತರಿಕ್ಷ ಮಿಷನ್ ಎಸ್ಟಿಎಸ್-೧೦೭ (ಕೊಲಂಬಿಯಾ ಶಟಲ್) ನಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರು. ಈ ಮಿಷನ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದರು. ಆದರೆ ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ೧ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೦೩ರಂದು ಶಟಲ್ ಭೂಮಿಗೆ ಮರಳುತ್ತಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ವಿಘಟನೆಗೊಂಡು ಅವರು ಮತ್ತು ಇತರ ಆರು ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾತ್ರಿಗಳು ಮರಣಹೊಂದಿದರು.
ಸಾಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆ:
ಕಲ್ಪನಾ ಚಾವ್ಲಾ ಅವರು ತಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನದ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಮತ್ತು ಯುವಕರಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಭಾರತ ಸರಕಾರ ಅವರಿಗೆ ಮರಣೋತ್ತರ ಕಲ್ಪನಾ ಚಾವ್ಲಾ ಅಂತರಿಕ್ಷ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಅನೇಕ ಶಾಲೆಗಳು, ಕಾಲೇಜುಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಇಡಲಾಗಿದೆ.
ಕಲ್ಪನಾ ಚಾವ್ಲಾ ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸಾಧನೆಗಳು ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಹೆಮ್ಮೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಸಾಧನೆಗಳ ಮೂಲಕ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರು ಎತ್ತರದ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟರು. ಅವರ ಸ್ಮರಣೆಗಾಗಿ ಅನೇಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆಗಳು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿವೆ.
ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ:
ಕಲ್ಪನಾ ಚಾವ್ಲಾ ಅವರು ಜೀನ್-ಪಿಯರ್ ಹ್ಯಾರಿಸನ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಸಮರ್ಪಿತರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನಶಾಸ್ತ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ಅಪಾರ ಉತ್ಸಾಹ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ ಸಮಯ ಕಳೆಯಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರ ಸಾವು ಅವರ ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಅಭಿಮಾನಿಗಳಿಗೆ ದುಃಖದ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡಿತು.
ನಿಧನ:
ಕಲ್ಪನಾ ಚಾವ್ಲಾ ಅವರು ೧ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೦೩ರಂದು ತಮ್ಮ ಎರಡನೇ ಅಂತರಿಕ್ಷ ಮಿಷನ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಕೊಲಂಬಿಯಾ ಶಟಲ್ ಭೂಮಿಗೆ ಮರಳುತ್ತಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ವಿಘಟನೆಗೊಂಡು ಅವರು ಮತ್ತು ಇತರ ಆರು ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾತ್ರಿಗಳು ಮರಣಹೊಂದಿದರು. ಈ ಘಟನೆ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನಶಾಸ್ತ್ರದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ದುಃಖದ ಘಟನೆಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ.
ಕಲ್ಪನಾ ಚಾವ್ಲಾ ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸಾಧನೆಗಳು ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಹೆಮ್ಮೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಸಾಧನೆಗಳ ಮೂಲಕ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರು ಎತ್ತರದ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟರು. ಅವರ ಸ್ಮರಣೆಗಾಗಿ ಅನೇಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆಗಳು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿವೆ. ಕಲ್ಪನಾ ಚಾವ್ಲಾ ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸಾಧನೆಗಳು ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತಾರೆ.